Vị trí địa lý, diện tích tự nhiên
Văn Yên- một phường ven đô nằm về phía Đông Nam thành phố Hà Tĩnh. Mảnh đất có truyền thống lịch sử văn, hóa lâu đời. Văn Yên xưa là một thôn lớn trong 11 thôn của xã Trung Tiết, Tổng Thượng Nghị, phủ Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh. Năm 1954, xã Trung Tiết được chia thành 3 xã: Thạch Hưng, Thạch Phú, Thạch Quý (Văn Yên thuộc xã Thạch Phú) Trên cơ sở tách ra từ xã Thạch Phú, ngày 12 tháng 10 năm 1955 xã Thạch Yên được thành lập thuộc huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh.Tháng 10 năm 1989 xã Thạch Yên cùng các xã Thạch Trung, Thạch Phú, Thạch Linh, thạch Quý, Đại Nài tách ra từ huyện Thạch Hà và sáp nhập vào Thị xã Hà Tĩnh. Trong quá trình hình thành và phát triển vùng quê giàu truyền thống cách mạng vẫn luôn giữ gìn và phát huy những bản sắc văn hóa tốt đẹp của quê hương, giá trị truyền thống đó được vun đắp, tô thắm theo chiều dài của lịch sử và gắn liền với sự nghiệp cách mạng của Đảng. Mảnh đất đã sinh ra những con người giàu lòng nhân ái và đức hi sinh sống chung thủy nghĩa tình đoàn kết thương yêu giúp đỡ lẫn nhau kiên cường dũng cảm trong sự nghiệp đấu tranh bảo vệ Tổ Quốc, thống nhất đất nước và năng động sáng tạo trong công cuộc xây dựng quê hương giàu mạnh.được đảng, nhà nước tặng nhiều phần thưởng cao quý,danh hiệu anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.
Năm 2007 chính phủ ban hành Nghị định số 20/2007/NĐ-CP ngày 07/2/2007 về việc điều chỉnh địa giới hành chính xã phường, xã Thạch Yên được chuyển thành phường Văn Yên thuộc thành phố Hà Tĩnh, tỉnh Hà Tĩnh. Vào ngày 07tháng 2 năm 2007 trải qua bao biến cố thăng trầm của lịch sử từ buổi ban đầu khai cơ lập địa với bao gian khó chất chồng. Đến nay phường Văn Yên có vị trí địa lý phía Đông giáp xã Tượng Sơn, huyện Thạch Hà; phía Tây giáp phường Nam Hà và phường Tân Giang phía Nam giáp phường Đại Nài phía bắc Giáp phường Thạch Quý; Với diện tích tự nhiên 260,16 ha, dân số 1168hộ, 4082khẩu được thành lập trên 5 tổ dân phố ,Tây Yên, Tân Yên, Hòa Bình, Văn Thịnh, Văn Phúc, năm 2018 phường Văn Yên được UBND Thành phố công nhận là phường đạt chuẩn văn minh đô thị.
Dưới ngọn cờ quang vinh của Đảng, phát huy truyền thống của quê hương anh hùng, cán bộ, đảng viên và nhân dân phường Văn Yên, Thành phố Hà Tĩnh trong thời gian tới tiếp tục nỗ lực phấn đấu, khắc phục mọi khó khăn, đoàn kết xây dựng phường văn minh giàu đẹp, Kinh tế xã hội ngày càng phát triển quốc phòng an ninh được giữ vững, công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị có sự chuyển bến tích cực, bộ mặt đô thị ngày càng có nhiều khởi sắc xứng đáng là phường đạt chuẩn văn minh đô thị.
Dân cư
Dân số có 1197 hộ dân với 4425 khẩu. Lao động chủ yếu là tiểu thủ công nghiệp, TMDV và sản xuất nông nghiệp.
Hành chính
Dân cư chia thành 5 tổ dân phố: Tây Yên; Tân Yên; Hòa Bình; Văn Thịnh; Văn Phúc
Di tích lịch sử:
Trên địa bàn phường hiện nay đang có 01 di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh đang hoạt động đó là Di tích Đền Đông Miếu thuộc địa phận tổ dân phố Văn Phúc, phường Văn Yên, thành phố Hà Tĩnh.
ĐỀN THÀNH HOÀNG THỜ “ HOÀNG SƠ THỤY TỔ ” LÊ DUY NĂNG
Gốc quê ở làng Đông Thành huyện Yên Thành tỉnh Nghệ An. Ông là một vị tướng thời nhà Lê thuộc nghĩa quân Lam Sơn - Vào đây khai cơ lập nghiệp giữa thế kỷ XV. Một hôm đi cày ruộng tại xứ Hoang Cơn dưới chân núi Cảm Sơn gặp Hổ về quấy phá dân làng, vốn có dũng khí thượng võ, Ông đã tháo thân cày nắm lấy đuôi Hổ quần lộn quanh đồng đánh gục Hổ chết và người cũng kiệt sức rồi qua đời. Sau một đêm thi hài Ông mối đã vùi lấp ở nơi đây. Con cháu và dân làng ý thức được đây là Thiên táng, coi đây là chốn linh thiêng và đã bẩm báo lên triều đình. Xét công lao của Ông vừa là một nhân vật lịch sử, có công với Nước, vừa thành lập ra làng, dũng cảm diệt Hổ dữ nên nhà Vua phong sắc : “ Bản cảnh Thành Hoàng bảo an chính trực, hữu thiện đôn ngưng, dực bảo trung hưng, tịnh hậu linh ứng, trung đẳng thần” và cho xây đền để thờ phụng Ông với kiểu kiến trúc “ Tiền miếu hậu lăng”.
